بازار طلا هم به سرنوشت بازار دلار دچار می‌شود؟ / تخلیه حباب سکه به قیمت حراج ذخایر بانک مرکزی
نشان تجارت - طی روز‌های ابتدایی هفته بازار طلا با تکانه‌های شدیدی مواجه شد و تحت تاثیر سیاست‌گذاری‌های جدید بانک مرکزی، سیگنال تشدید جنگ خاورمیانه و افزایش سنتی تقاضا در پایان سال رکورد‌هایی را به ثبت رساند. در این مدت طلای ۱۸ عیار که از فروردین امسال از نرخ ۲ میلیون و ۶۰۰ هزار تومانی فراتر نرفته بود، در چند قدمی ۲ میلیون و ۷۰۰ هزار تومان قرار گرفته بود و سکه امامی نیز از مرز ۳۳ میلیون تومان عبور کرد. در بازار روزسه شنبه این نوسان افزایشی همچنان ادامه داشت، اما با یک تفاوت و آن کاهش حباب سکه بود.
سکه امامی که در روز دوشنبه در سقوطی آزاد ۳۱ میلیونی شد، روز گذشته روی این نرخ باقی ماند و به نظر می‌رسد با برنامه‌های تازه بانک مرکزی کاهش بیشتری را تجربه کند. برنامه‌هایی چون آغاز ضرب سکه جدید و بدون تاریخ با هدف افزایش ذخایر ارزی کشور. «علی سعدوندی» اقتصاددان نیز با تایید این موضوع به اقتصاد ۲۴ می‌گوید این برنامه یک نوع سیاست انقباضی است که اگرچه حباب سکه را از بین می‌برد، اما ذخایر بانک مرکزی را نیز همچون گذشته حراج می‌کند!
بانک مرکزی یا موسسه انتفاعی؟
طبق تصمیم جدید بانک مرکزی، سکه جدید بدون تاریخ ضرب و با طرح جدید در بازار عرضه خواهد شد و تلاش می‌شود که عرضه طلا به بازار هم از طریق ضرب و عرضه سکه جدید، سکه‌های موجود و ظرفیت مرکز مبادله ارز و طلا از محل افزایش ذخایر طلا در سال جاری افزایش یابد. رئیس کل بانک مرکزی گفته روزانه توان ضرب ۲۰ هزار سکه را داریم.
علی سعدوندی، اقتصاددان در گفتگو با اقتصاد ۲۴ این تصمیم را یک سیاست مداخله‌ای می‌داند که دولت مثل سایر بازیگران وارد می‌شود و سعی می‌کند دست بالاتر را در بازار داشته باشد؛ بنابراین استدلال بانک مرکزی این است که اگر طلا وارد کند و سکه بفروشد سود کرده است. این در حالی است که در دنیا بانک مرکزی یک موسسه انتفاعی نیست و به نظر می‌رسد مسوولان نمی‌دانند وظایف این نهاد چیست!
او دراین باره می‌گوید: وظیفه این نهاد حفظ ارزش پول ملی است. وقتی که سکه به بازار تزریق کنند احتمالا می‌توانند یک مقداری از پایه پولی را جذب کنند و این انتشار سکه یک نوع سیاست انقباضی می‌تواند به شمار رود. ولی مسئله اینجاست که از ذخایر دارد استفاده می‌شود، ذخایری که در بحران خیلی می‌تواند مفید باشد. اینکه به چه دلیلی تصمیم گرفتند که ذخایر بانک مرکزی را همچون گذشته حراج کنند، نمی‌دانم!
حباب سکه از بین می‌رود؟
اما این تصمیمات چه تاثیری بر بازار خواهد داشت؟ به گفته این تحلیلگر بازار‌های مالی، تاثیرش این است که حباب سکه را از بین می‌برد. در حالی که باید پرسید حباب سکه چرا اصلا به وجود آمده؟ یک اینکه نرخ سکه در بازار جهانی صعودی بوده و دیگر اینکه تعادل بازار‌ها بر هم خورده است.
او در ادامه تصریح می‌کند بانک مرکزی به شدت پول چاپ می‌کند، ولی از آن طرف اجازه نمی‌دهد این پول به راحتی در بازار جریان پیدا کند و با طرق مختلف جلوی جریان پول را می‌گیرد. در نتیجه وجوه سرگردان بازار معمولا جذب بازار طلا و مسکن شدند. ضرر‌های بازار طلا کمتر است، اما در بازار مسکن باعث می‌شود قشر زیادی از جامعه دفاع خود را از دست بدهند چرا که وقتی قیمت مسکن رشد می‌کند، بعدش اجاره و بعد دسترسی به مسکن کاهش می‌یابد. از همین رو باید دید این نوع سیاست‌ها تا چه حد مفید است. به نظر می‌رسد راهکار اصلا این‌هایی نیست که در حال انجام آن هستند؛ ولی خب باید گفت حباب سکه را از بین خواهد برد.
با لغو ارایه گواهی سپرده طلا، مسوولان بانک مرکزی باید به دادگاه می‌رفتند!
لغو ارایه گواهی سپرده طلا از دیگر قوانینی است که این روز‌ها بازار طلا را به تکاپو انداخته و شوک دیگری را به سرمایه گذاران طلا وارد کرده است. بانک مرکزی به تازگی با انتشار اطلاعیه‌ای بر روی سایت رسمی خود خبر از ممنوعیت ارائه گواهی سپرده بر مبنای مسکوکات و شمش طلا داده است. این در حالی است که درست یک سال قبل معاون ارزی بانک مرکزی طی نامه‌ای به رییس بورس اوراق بهادار، خواستار راه‌اندازی فرایند پذیرش و عرضه گواهی سپرده بر مبنای شمش طلا از طریق بورس کالا شده بود؛ اما حالا مدعی است موجب ایجاد فضای سفته‌بازی و افزایش قیمت‌ها به صورت کاذب و غیرواقعی و حبابی شده است.
این درحالی است که گفته می‌شود در طول این یک سال سرمایه‌گذاری‌های زیادی روی این گواهی‌ها انجام شده و این تصمیم ناگهانی به زیان سرمایه گذاران تمام و منجر به هجوم تقاضا به بازار فیزیکی خواهد شد. علاوه بر این به رکود هر چه بیشتر بازار سرمایه دامن می‌زند.
سعدوندی نیز با اشاره به این موضوع به اقتصاد ۲۴ می‌گوید: این تصمیم جای تاسف دارد چرا که بانک مرکزی اصلا نمی‌داند مسوولیت بورس چیست و با این اقدام صرفا دارند بازار را تخریب می‌کنند. این سفته باز‌ها حالا به جای اینکه گواهی سپرده بخرند، مستقیم آن را از بازار می‌خرند و سپس آن را از کشور خارج می‌کنند. یعنی در نهایت این نوع تصمیم‌ها به نفع فرار سرمایه است، ولی خب آزادی عمل دارند و انجام می‌دهند. در هر کشور دیگری بود مسوولان بانک مرکزی باید به دادگاه می‌رفتند! ولی خب در ایران خیلی راحت تصمیم می‌گیرند.
پیش بینی قیمت طلا ؛ بازار طلا به سرنوشت بازار ارز دچار خواهد شد
به گفته سعدوندی امسال پیش بینی‌ها این است که قیمت طلا یک مقداری در بازار طلای جهانی افزایشی باشد. انس جهانی در یکی دو ماه گذشته از ۱۸۰۰ دلار به بالای ۲ هزار دلاررسیده است. در این شرایط رییس بانک مرکزی نسبت به ذخایر ارزی کشور خیلی حساسیتی ندارد که این‌ها چطور هزینه شود. آیا بانک مرکزی با این ذخایر طلایی که به بازار تززیق می‌کند، می‌خواهد جلوی افزایش قیمت طلای جهانی را هم بگیرد؟ در زمانی که کنترلی روی این افزایش قیمت نداریم این سیاست‌ها هم راه به جایی نخواهد برد. اگر با هدف کنترل پایه پولی بود باز هم می‌شد گفت یک منطقی پشت آن هست، اما آن‌ها مدعی هستند می‌خواهند قیمت طلا را کاهش دهند؛ بنابراین به جای خوبی در نهایت نخواهد رسید.
آن طور که این اقتصاددان می‌گوید در ۳ سال گذشته سیاست دولت تخریب بازار‌های دارایی بوده است. امنیتی سازی بازار ارز و ناامن سازی بازار ارز آزاد بوده است؛ بنابراین وقتی می‌گویند مرکز مبادله نرخ را تعیین کند آن طرفش هم این است که دارند بازار آزاد را تضعیف می‌کنند.
او در ادامه می‌افزاید: اگر مرکز مبادله آنقدر بزرگ باشد که بازار آزاد را در خود جذب کند بسیار سیاست درستی است، اما امنیتی‌سازی بازار ارز باعث شد مثلا قیمت مسکن رشد کند، چون دولت کمترین تخریب را می‌تواند در بازار مسکن داشته باشد. ممنوعیت گواهی سپرده طلا که از سوی بانک مرکزی اعلام شده به نظر می‌رسد بازار طلا را هم به یک بازار امنیتی تبدیل کند. مطلقا به نفع کشور نیست که بازار‌های دارایی به این وضع برسد و مردم گریزان شوند.
علی سعدوندی در پایان خاطرنشان می‌کند: به عنوان یک اقتصاددان می‌گویم من هم راضی نیستم مردم سپرده‌ها و پس انداز‌های خود را به طلا تبدیل کنند، اما اگر هم این کار را بکنند بهتر از این است که در اینجا هم نتوانند حضور پیدا کنند. در غیر این صورت این دارایی‌ها به بازار مسکن منتقل خواهد شد و حباب مسکن را بیشتر خواهد کرد. بانک مرکزی برای حباب اندک چند درصدی سکه منابع تزریق می‌کند، اما برای حباب صد در صدی قیمت مسکن هیچ کاری نمی‌کند؛ و حتی آن را تشدید هم می‌کند. این تناقض‌ها در نهایت به جای خوبی نخواهد رسید.
